Φιλελευθερισμός, Νεοφιλελευθερισμός

Δύο πράγματα με ρωτούν οι φίλοι μου. Το πρώτο είναι αν λόγω συγκυρίας μπορούμε εμείς οι κεντρώοι, κεντροαριστεροί και ευρωσοσιαλιστές  να ψηφίσουμε έναν φιλελεύθερο.

Η απάντησή μου είναι  Ναι, γιατί, ασχέτως κάτω από ποια πολιτική ταμπέλα στεκόμαστε σήμερα, εμείς έχουμε ιδεολογική μας βάση τον Διαφωτισμό και τις αρχές του -  την  Δημοκρατία και τον Φιλελευθερισμό -   και θεωρούμε πολιτική μας αφετηρία στους νεώτερους χρόνους τις πρώτες Φιλελεύθερες κυβερνήσεις πλειοψηφίας. Συγκεκριμένα τους Άγγλους Φιλελεύθερους που το 1909  ψήφισαν τον προϋπολογισμό των David Lloyd George και Winston Churchill που προέβλεπε  «Αναδιανομή του πλούτου ώστε από τους φόρους στα υψηλά εισοδήματα και την ιδιοκτησία γης να χρηματοδοτηθεί σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, ιατρικής ασφάλειας, ασφάλισης των ανέργων και συνταξιοδοτικό». Και τους Έλληνες Φιλελεύθερους με πρωθυπουργό τον Ελ. Βενιζέλο που το 1911  πέρασαν από την Βουλή 337  μεταρρυθμιστικούς νόμους μερικοί από τους οποίους ήταν: «Διορισμός δημοσίων υπαλλήλων με δημόσιους διαγωνισμούς». «Καθιέρωση κανονισμών εργασίας σε βιοτεχνίες και βιομηχανίες». «Διανομή εθνικής γης στους ακτήμονες αγρότες». «Αναδιοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης». «Βελτίωση της διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης». «Αναθεώρηση του κανονισμού της Βουλής για επαρκή κοινοβουλευτικό έλεγχο».
Εμάς ιδεολογική μας βάση δεν είναι το Κεφάλαιο του Μάρξ, ούτε πρότυπό μας ο Λένιν.

Το δεύτερο που με ρωτάνε είναι: Τι είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Τους απαντώ «Μια κούκλα που κατάντησε σκιάχτρο» και εξηγώ: Με τον όρο νεοφιλελευθερισμός μέχρι και την δεκαετία του΄80  εννοούσαν αυτό που σήμερα λέμε Σοσιαλδημοκρατία, τον ενδιάμεσο δρόμο μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού σύμφωνα και με τις παρακάτω πηγές:

Μισέλ Φουκώ «Διαλέξεις για τη Βιοπολιτική» 1978 -1979: "Ο νέοφιλελευθερισμός είναι η Γερμανική κοινωνική οικονομία της αγοράς […] Η αγορά, αν και αποτελεί τον μόνο ορθολογικό τρόπο εκτίμησης αξιών, είναι πολύ ασταθής από μόνη της και έτσι απαιτεί στήριξη, διαχείριση, και «ευταξία» που επιβάλλεται από το κράτος πρόνοιας (π.χ. βοήθημα ανεργίας, στεγαστική πολιτική, ιατροφαρμακευτική ασφάλιση, κλπ.) " "Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι Άνταμ Σμιθ, ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι κοινωνία της αγοράς" και "Ο νεοφιλελευθερισμός δεν πρέπει να συγχέεται με το laissez - faire, αλλά με την ανάγκη για συνεχή [κρατική] εποπτεία, δραστηριότητα, και ρύθμιση της αγοράς" .

Τσάρλς Πήτερς αμερικανός δημοσιογράφος ( «A Neo-Liberal's Manifesto» By Charles Peters, The Washington Monthly, September 5, 1982),  περιγράφει τον Νεοφιλελευθερισμό ως την Αμερικάνικη Αριστερά του προέδρου Μπιλ Κλίντον και του αντιπροέδρου Αλ Γκορ.

Όμως από τη δεκαετία του 1990  ο νεοφιλελευθερισμός πήρε αρνητική χροιά όταν συνδέθηκε με τον Μίλτον  Φρίντμαν και την σχολή του Σικάγου που ονόμασαν νέο-φιλελεύθερο σύστημα την μεγιστοποίηση των κερδών του κεφαλαίου στηριγμένη στην ωμή εκμετάλλευση  και την βία όπως την εφάρμοσαν στην Χιλή. Την διαστρεβλωμένη αυτή σημασία του όρου πήραν οι Μαρξιστές και οι αριστεροί που  «βλέπουν τον νεοφιλελευθερισμό παντού και στα πάντα» όπως είπε ο Γκάμπλ (Gamble, Andrew (2001) ‘Neo-Liberalism’, Capital and Class 25, σελ.127-134), και λένε «νεοφιλελευθερισμό» ό, τι γενικώς δεν τους αρέσει,  τον καπιταλισμό, τις αγορές, το κεφάλαιο, το τραπεζικό σύστημα, τις ιδιωτικές επενδύσεις , τις αποκρατικοποιήσεις,  το κέρδος, την προσαρμογή του κράτους στους όρους των αγορών, την  αύξηση των φόρων, την μείωση των φόρων, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τον εθνικισμό, την παγκοσμιοποίηση…  

Λίγοι πολιτικοί όροι έχουν υποστεί τέτοια στρέβλωση και τόσο διασυρμό.