Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΡΒΕΛΕΡ

(όπως απλά και με αγάπη την λέγαμε στην Σορβόννη)

Τον Αλέξανδρο οι σύγχρονοί του συν-Έλληνες τον αγάπησαν ή τον μίσησαν από ιδιοτέλεια.  Οι Ρωμαίοι τον ζήλεψαν. Οι Βυζαντινοί τον μυθοποίησαν.  Οι αυτοκράτορες τον είχαν πρότυπο,  οι λαοί  της αυτοκρατορίας είχαν εγκόλπιο μεταφρασμένο στην γλώσσα τους το «Μυθιστόρημα του  Μεγαλέξανδρου», οι λόγιοι, συγγραφείς, ιστορικοί, ποιητές, ρήτορες, φιλόσοφοι Αριστοτελιστές τον ύμνησαν -  κάπου μεμονωμένα ακούστηκε σαν κακόφωνη εξαίρεση το «τύραννος και δυνάστης» -  η ορθόδοξη εκκλησία  τον εκχριστιανοποίησε.  Οι νεοέλληνες τον έχουμε στην καρδιά μας ζωντανό να σκοτώνει ξανά και ξανά για χάρη μας τον «καταραμένο όφι».

                Ο Αλέξανδρος πέθανε στις 25/28 Δαισίου (Ιουνίου).  Πού τάφηκε;

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, η σωρός του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτεφρώθηκε - όχι τα οστά -  και τάφηκε στην Μέμφι της Αιγύπτου προσωρινά, μέχρι ο Πτολεμαίος να περατώσει το μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια. Αυτό δεν μπορούσαν να το αποδεχθούν ο Περδίκκας και οι Μακεδόνες που ήθελαν να τον θάψουν στην πατρική του γη.  Έτσι ο τόπος της οριστικής ταφής του Αλεξάνδρου εμπλέχθηκε στον αγώνα διαδοχής. Τελικώς, λένε οι ιστορικές πηγές, οι Μακεδόνες κατάφεραν να κλέψουν τα οστά και να τα θάψουν κρυφά στις Αιγές, όπου είχε ταφεί και ο Φίλιππος.

 Σύμφωνα με τα παραπάνω τα οστά του Αλέξανδρου δεν έφτασαν ποτέ στην Αλεξάνδρεια, το μαυσωλείο που έκτισε ο Πτολεμαίος έμεινε κενοτάφιο και τάφος του Αλέξανδρου είναι επί τη βάσει των ευρημάτων ο Βασιλικός Τάφος ΙΙ - αυτός που σήμερα φέρεται ως τάφος του Φιλίππου - ενώ πραγματικός τάφος του Φιλίππου είναι ο Βασιλικός Τάφος Ι.   Τα ευρήματα που προαναφέρθηκαν ως αποδεικτικά στοιχεία τα έχει συνοψίσει και επανειλημμένως τα έχει παρουσιάσει δημοσίως η κ. Αρβελέρ:

1.       Σύμφωνα με τους παλαιοανθρωπολόγους ο νεκρός του τάφου I έφερε τραύμα στην κνήμη  και πρέπει να ήταν ύψους 1.80 μ. (όπως ο Φίλιππος). Αντιθέτως, πάντα σύμφωνα με τους παλαιοανθρωπολόγους, ο άριστα διατηρημένος σιδερένιος θώρακας  εντός του τάφου ΙΙ αποτελεί απόδειξη ότι ο νεκρός του τάφου ΙΙ δεν πρέπει να ήταν πάνω από 1.68 (όπως ο Αλέξανδρος).

2.       Στον τάφο ΙΙ βρέθηκε ελεφαντοστέινη κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αν δεχθούμε ότι ο τάφος ανήκε στον Φίλιππο, είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί πώς βρέθηκε μέσα στον τάφο του Φίλιππου η προτομή του γιού του.

3.       Η μη επιμελημένη λάξευση της σαρκοφάγου στον τάφο ΙΙ δείχνει ότι η ταφή στις Αιγές έγινε βιαστικά και λάθρα. Αντιθέτως η χρυσή λάρνακα, όπου είχαν επιμελώς τοποθετηθεί τα οστά μετά την αποτέφρωση και ασφαλώς πριν πάει στην Μακεδονία, και το χρυσό στεφάνι  πάνω από τα οστά μαρτυρούν το μεγαλείο που περιέβαλε τον Αλέξανδρο. 

4.       Στην ζωφόρο στην πρόσοψη του τάφου ΙΙ  που όπως είναι φυσικό ήταν αφιερωμένη στον νεκρό, αποτυπώνεται σκηνή κυνηγιού, όπου η κεντρική μορφή είναι έφιππος άνδρας στεφανηφόρος, όπως αρμόζει σε ήρωα και βασιλιά, με τα χαρακτηριστικά του προσώπου και την στάση σώματος του Αλέξανδρου, όπως αυτά έχουν αποτυπωθεί και τα ξέρουμε από το ψηφιδωτό της Πομπηίας.

5.       Το σιδερένιο κράνος που βρέθηκε στον τάφο ΙΙ  θυμίζει ακριβώς την περιγραφή του κράνους του Αλεξάνδρου στην μάχη στα Γαυγάμηλα όπως την εξιστορεί ο Πλούταρχος.

6.       Στην  ασπίδα που βρέθηκε στον τάφο ΙΙ απεικονίζεται (πιθανότατα) ο Αχιλλέας, ο αγαπημένος ήρωας του Αλέξανδρου.

7.       Οι περικνημίδες που χρησιμοποιήθηκαν ως τεκμήριο περί του αντιθέτου, ότι δηλαδή ήταν φτιαγμένες για άνδρα χωλό (όπως ο Φίλιππος), δεν αποδεικνύουν τίποτα, καθώς πρόκειται για τύπο περικνημίδων τοξότη.

8.       Τέλος μετά την αξονική τομογραφία των παλαιοντολόγων ανάμεσα και πάνω στα οστά του τάφου ΙΙ βρέθηκε χουντίτης, πολύ ακριβό ορυκτό που χρησιμοποιούσαν οι Αιγύπτιοι για την επένδυση των σαρκοφάγων αλλά δεν έχει βρεθεί πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Η ύπαρξη χουντίτη στα οστά του νεκρού του τάφου ΙΙ συνάδει με το γεγονός ότι τα οστά του Αλέξανδρου είχαν ταφεί προσωρινά στην Μέμφι της Αιγύπτου.

9.       Το επίγραμμα του Αδδαίου, ποιητή του 1^ου π.Χ αιώνα (ή και παλαιότερου) που λέει (σε μετάφραση) «Αν κάποιος θέλει να υμνήσει τον τύμβο του Μακεδόνα Αλεξάνδρου, λέει και την μία και την άλλη ήπειρο τάφο εκείνου», δηλαδή με άλλα λόγια : και οι δύο ήπειροι, η Αφρική συγκεκριμένα η Μέμφις και η Ευρώπη συγκεκριμένα η Μακεδονία, έγιναν τάφος του Αλέξανδρου.

10.   Τέλος ότι και ο Ανδρόνικος  στο ημερολόγιο της ανασκαφής είχε πει ότι θα πίστευε ότι βρήκε τον τάφο του Αλέξανδρου αν «δεν γνωρίζαμε» (;) ότι ο Αλέξανδρος ήταν θαμμένος στην Αλεξάνδρεια.

Κατόπιν όλων αυτών είναι ώρα, λέει και η κ. Αρβελέρ, να γίνει  οστεολογική εξέταση για να μάθουμε με βεβαιότητα «τι γνωρίζουμε».

Νομίζω ότι η προσωπική μου εμπειρία μου επιτρέπει να καταλάβω γιατί δεν γνωρίζουμε ακόμη και γιατί πολλοί δεν θέλουν να γνωρίσουμε. Την εποχή  που ο Μανώλης Ανδρόνικος ανακάλυψε τους τάφους και  άρχισαν να δημοσιεύονται ένα - ένα τα ευρήματα, έκανα την διπλωματική μου στην Σορβόννη και μπορώ από πρώτο χέρι να πω πόσο καυτές, λόγω περιβάλλοντος και περίστασης, ήταν οι συζητήσεις κάθε βράδυ μεταξύ των νέων επιστημόνων του Παρισιού για το ποιος είναι ο νεκρός στον Βασιλικό τάφο ΙΙ της Βεργίνας. Για λίγο καιρό το θέμα επισκίασε ακόμη και την πολιτική· μέχρι που το αγκάλιασε και αυτό η  πολιτική…