Δημοκρατικόν Μανιφέστον  του Αλέξανδρου Παπαναστασίου

 Δημοσιευμένο στις 22 Φεβρουαρίου 1922 αποτελεί μάθημα πολιτικής σκέψης για το 2015 (όλβιος ος της ιστορίης έσχεν μάθησιν)

 Η κρισιμότης, εις την οποίαν έχουν περιέλθει τα εθνικά μας πράγματα, και οι μεγάλοι κίνδυνοι προς τους οποίους φερόμεθα, επιβάλλουν περισσότερον από πάντοτε γυμνήν, οσονδήποτε ωμή και αν είναι, την αλήθειαν.

Και την αλήθειαν αυτήν όπως την βλέπομεν και την πιστεύομεν, θεωρούμεν καθήκον μας να διακηρύξωμεν.

Η Ελλάς, πιστή εις τας παραδόσεις και τας υποχρεώσεις της, εν πλήρει γνώσει των συμφερόντων και συναισθήσει των δικαιωμάτων της, καταπνίξασα έκθεσμον εσωτερικήν αντίδρασιν, εισήλθεν εις τόν παγκόσμιον πόλεμον και ηγωνίσθη και αυτή ολοψύχως προς επικράτησιν του δικαίου, εξασφάλισιν της εθνικής ελευθερίας καί παγίωσιν της ειρήνης εις την Ευρώπην. Και, εμπιστευθείσα τα δίκαιά της εις τούς Μεγάλους Συμμάχους, τους παλαιούς προστάτας καί φίλους της, είδε τας προσδοκίας της δικαιουμένας.[...]

Όμως τα πράγματα μετεβλήθησαν άρδην από της 22ας Νοεμβρίου 1920. Αι σύμμαχοι Μεγάλαι Δυνάμεις, βλέπουσαι κατά ποίον τρόπον επεδίωκαν τα κυβερνωντα κόμματα να λύσουν το δυναστικόν ζήτημα, εδήλωσαν επισήμως ότι: «Δεν θέλουν να επέμβουν εις τα εσωτερικά πράγματα της 'Ελλάδος,  αλλ’ είναι ηναγκασμέναι να δηλώσουν δημοσία, ότι η παλινόρθωσις επί του θρόνου της Ελλάδος, ενός ηγεμόνος του οποίου η όχι νομιμόφρων στάσις καί διαγωγή απέναντι των Συμμάχων κατά την διάρκειαν του πολέμου εγένετο δι’ αυτούς πηγή δυσχερειών και απωλειών σοβαρών, δεν θα ηδύνατο να θεωρηθή παρ’ αυτών ει μη ως κύρωσις παρά της Ελλάδος των εχθρικών πράξεων του Βασιλέως Κωνσταντίνου.[...]

Την εξαιρετικήν σοβαρότητα της τοιαύτης δηλώσεως, ανεξαρτήτως της βασιμότητος ή μη των κατά του Βασιλέως ισχυρισμών των Συμμάχων, ἐκρυψαν από τον λαόν τα  κυβερνώντα κόμματα και  δια της σκηνοθεσίας του δημο­ψηφίσματος της 22ας Νοεμβρίου 1920 έρριψαν εφ’ ολοκλήρου του ελληνικού έθνους την ευθύνην της παλινορθώσεως του Βασιλέως Κωνσταντίνου[...]

Έκτοτε επισωρεύονται αι εθνικαί συμφοραί.  Η Ελλάς εξέπεσεν από την επίζηλον θέσιν που είχεν εις το πλευρό των Συμμάχων. Κάθε οικονομική αρωγή εκ μέρους αυτών διεκόπη. Ο Βασιλεύς, επανελθών, δεν ανεγνωρίσθη. Ανεγνωρίσθη όμως ο Κεμάλ και η Κυβέρνησις της Αγκύρας ως νόμιμος και ως κυρίως εκπροσωπούσα την Τουρκίαν. Η Συνθήκη των Σεβρών εγκατελείφθη και όχι μόνον αφέθημεν κατάμονοι να επιβάλωμεν την ειρήνην εις τους Τούρκους, αλλά και περιοριζόμε- θα από τους Συμμάχους εις την πολεμικήν μας δράσιν.

Σύμμαχοι Δυνάμεις συνάπτουν συμφωνίας με τους Τούρκους, διευκολύνουν την στρατιωτικήν των ενίσχυσιν και υποστηρίζουν τας πλέον παραλόγους αξιώσεις των.

Επίπλέον η Βόρειος Ήπειρος, ενώ είχε κατακυρωθή εις την Ελλάδα δια διεθνούς πράξεως, παραχωρείται από τας ιδίας συμμάχους Δυνάμεις εις την Αλβανίαν. Η διά τήν αποκατάστασιν των Δωδεκανήσων ανειλημμένη υποχρέωσις αθετείται αδιαμαρτυρήτως. Τέλος, ακόμη και ύστερα από αιματηροτάτους και επιτυχείς αγώνας του στρατού μας, όχι μόνον δεν γίνεται πλέον κανείς λόγος περί σεβασμού της μετά της Τουρκίας συνθήκης, αλλά και πανταχόθεν επιδιώκεται η  απομάκρυνσίς μας από την Μικράν Ασίαν, υποστηρίζεται μεταξύ των Συμμάχων- κατά παράβασιν της από αιώνος ισχυούσης αρχής διά τας απελευθερουμένας από την Τουρκίαν χώρας- η αποκατάστασις της πλήρους Τουρκικής κυριαρχίας και διοικήσεως εις τα απελευθερωθέντα τμήματα της Μικράς Ασίας, εσχάτως δε και της Ανατολικής ακόμη Θράκης, δια να χαθή κατόπιν με την σειράν της και η Μακεδονία. Παριστάνονται δε σήμερον αι κυρωθείσαι δια συνθήκης εθνικαί μας διεκδικήσεις ως κατακτητικαί από τα  ίδια συμμαχικά στόματα, τα οποια προηγουμένως εκήρυτταν ότι η διατήρησις της Τουρκικης κατακτήσεως εις την Θράκην και την Δυτικήν Μικράν Ασίαν αντίκειται εις το δίκαιον, την ιδέαν της εθνικης ελευθεράς και τον ανθρωπισμόν. Παντού όπου προηγουμένως ευρίσκαμεν θερμήν φιλικήν υποδοχήν και αμέριστον υποστήριξιν, συναντώμεν τώρα, εις όλα μας τα ζητήματα, δυσμένειαν και εχθρότητα.

Εις τοιούτο δε  σημείον έχουν περιέλθει τα πράγματα, ώστε, ενώ από τεσσάρων μηνών η Κυβέρνησις  εκλιπαρεί την επέμβασιν των Συμμάχων πρός ειρήνευσιν, συμμαχική συμφωνία προς τούτο, έστω και πόρρωθεν ικανοποιούσα τας αξιώσεις μας και δυναμένη εν ταυτώ να επιβληθή εις τους Τούρκους από τους Συμμάχους, απεδείχθη αδύνατος. Μόνον με εντελή καταστροφήν των εθνικών μας δικαίων φαίνεται ότι θα ήτο κατορθωτή συμμαχική συμφωνία.

Κατ’ ακολουθίαν μοιραίως φερόμεθα εις εξακολούθησιν της πολεμικής καταστάσεως με παντελή  ιδικήν μας απομόνωσιν και έμμεσον και άμεσον ακόμη υποστήριξιν των Τούρκων εκ μέρους των παλαιών φίλων και προστατών της Ελλάδος, των χθεσινών συμπολεμιστών και συμμάχων μας.

Η τοιαύτη καταστροφή επήλθε και συνεχίζεται, διότι οι υπεύθυνοι κυβερνήται απέκρυψαν την αλήθειαν από τον λαόν [...]

Προς περιφρούρησιν των νομίμων αυτών εθνικών μας αξιώσεων έχομεν  ανάγκην της αμερίστου συνδρομής των παλαιών προστατών, φίλων και συμμάχων της Ελλάδος.[...]

Είναι ψεύδος ότι τούτο αποτελεί οπωσδήποτε επέμβασιν εις την διακυβέρνησιν του τόπου, μείωσιν της αυτοτελείας του. Εφ’ όσον το Έθνος έχει ανάγκην της συνδρομής των συμμάχων Δυνάμεων και είναι αποφασισμένον μαζύ τους να βαδίση εις το μέλλον, όπως και εις το παρελθόν, αυτό τουτο τό Έθνος, ορμώμενον από την επίγνωσιν των υπερτάτων συμφερόντων του, ελευθέρως και αυτοπροαιρέτως, θα εκδηλώση, κατά τρόπον αποκλείοντα κάθε αμφισβήτησιν και δισταγμόν, την τοιαύτην ειλικρινή του πρόθεσιν.[...]

Εξ ονόματος των Δημοκρατικών Φιλελευθέρων.