Τετάρτη 18 Μαρτίου 2015

Πολυαγαπημένε μου Αριστότ, όπως σε λέγαμε χαϊδευτικά στην Σορβόννη,
 Είθισται οι καλοί μαθητές να αμφισβητούν και να αυθαδιάζουν, άλλωστε και συ αυτό έκανες κι εγώ σε ακολουθώ.
Λες ότι η ηθική αρετή αποτελεί επίκτητο χαρακτηριστικό του ανθρώπου που κατακτιέται με διδασκαλία και διαρκή άσκηση από νεαρή ηλικία, ώστε ο άνθρωπος να εθισθεί με πλήρη συνείδηση και ελεύθερη προαίρεση να επιλέγει απαρεγκλίτως σε κάθε περίσταση το σωστό. Αυτό το σωστό βρίσκεται στο μέσον ανάμεσα σε δύο κακίες, την υπερβολή και την έλλειψη, μόνο που αυτό το μέσον δεν είναι ένα σταθερό σημείο, αλλά ανάλογα με την περίσταση μετατίθεται είτε προς  την μεριά της υπερβολής είτε προς την μεριά της έλλειψης και ο άνθρωπος πρέπει να το βρίσκει στηριζόμενος στην ηθική και την λογική του και σ’ αυτά που ορίζουν οι σοφοί που διαμορφώνουν το δέον για το κοινωνικό σύνολο· τελικώς απόδειξη ότι κατάφερε να βρει το μέσον της αρετής είναι  ο κοινωνικός έπαινος.
Δεν εξετάζεις όμως καθόλου την περίπτωση κατά την οποίαν η ηθική και λογική του ανθρώπου δεν θα συμπίπτουν μ’ αυτό που ο σοφός και η κοινωνία ορίζουν ως ορθόν και δέον. Νομίζω ότι δεν εξετάζεις αυτή την περίπτωση απλώς γιατί θεωρείς αυτονόητο ότι η διδασκαλία και η άσκηση στην ηθική αρετή έχουν συγκεκριμένο προσανατολισμό και περιεχόμενο, αυτό δηλαδή που ορίζει η πόλη, το πολίτευμα και το σύστημα γενικώς, ώστε ο εκπαιδευόμενος στην ηθική αρετή να βρίσκει το μέσον και το άριστον ακριβώς εκεί που έχει εκπαιδευθεί να το βρίσκει. Και το κακό είναι ότι και σε άλλο σου σύγγραμμα επανέρχεσαι και γράφεις ότι η παιδεία πρέπει να έχει αποκλειστικά δημόσιο χαρακτήρα για να διαμορφώνει ακριβώς το είδος του πολίτη που εξυπηρετεί τους σκοπούς της πόλης. Άρα το «ο άνθρωπος οφείλει να μάθει με πλήρη συνείδηση και ελεύθερη προαίρεση να επιλέγει το σωστό» πάει περίπατο.
Πρόβλημα, δάσκαλε.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου